Een genre op In de wereld kleven is niet eenvoudig. Is het een historische roman? Ja! Is het een queeste? Ja, dat ook! Is het een schelmenroman? Ja, toch ook wel... Is het een reisgids? Ja, misschien wel. Door deze veelheid aan genres vond ik het geen eenvoudig boek om te lezen...

Robert Anker start in Gent op maandag 29 juni 1467: de processie van Sint-Lieven keert terug naar de stad en de hertog van Bourgondië - Karel de Stoute - doet een blijde intrede. De spanning loopt op en de basis wordt gelegd van wat in 1548 de opstand van de stroppendragers zal worden onder een andere Karel.

Het hoofdpersonage is Joris, een meester-schrijnwerker uit Gent. Anker slaagt erin om ons via Joris door het middeleeuwse Gent te laten stappen. Door zijn bijna filmisch script lijkt het dat we een bril opzetten en via een historische Googlebril mee rondkijken.

Wanneer bij Joris vlekjes worden vastgesteld wordt hij als leproos vogelvrij verklaard. Een korte passage in het Rijke Gasthuis loopt slecht af. Hij botst met moeder-overste en vliegt op straat.

Als vogelvrije vagebond trekt hij In de wereld als leproos vagebond en wordt hij de hoofdpersonage in een schelmenroman. Joris wordt als kritisch tegen de katholiek invulling van het christen-zijn, een intrigant aan het hof van Karel, een kwakzalver die middeleeuwse viagra en andere wondermiddeltjes slijt, pelgrim en aflatenhandelaar, ketter, drukker, huurling en wolhandelaar.

Het hele denken uit de vijftiende eeuw passeert de revue. Robert Anker propt In de wereld vol met verwijzingen naar onder anderen Geert de Grote met zijn 'Broeders van het Ghemene leven', de legende van Sint-Brandaan, de kritiek van Erasmus in zijn Laus Stultitiae, naar de Divina Commedia van Dante en de Canzoniere van Petrarca.

En opeens bevind je je als lezer midden in een toeristische reisgids. Anker loods ons onder andere door Venetië, Firenze en Rome:

"Mijn allerhartelijkste familie had bedacht dat ik ook de schilderijenverzamelingen van hun rijke vrienden moest bezoeken en stuurde me met aanbevelingsbrieven op pad en ik moet zeggen: daar hingen wel de prachtigste dingen, onder andere een annunciatie van Fra Angelico, een fresco van Tomaso di Cristofoir Fini, een schitterende tondo van terracotta van Luca della Robbia, een madonna van Filippo Lippi, en een wonderbaarlijk portret van een jonge vrouw en profil van Sandro Botticelli, als het ware getekend met verf, heel helder, een vrouw om direct verliefd op te worden, en dat werk ik ook, ik keerde er steeds naar terug tot de huisheer mij vriendelijk uitlachte."

In de wereld is de beschrijving van een wereld op een kantelmoment. Ze is door en door middeleeuws aan het begin van het boek, en toch volledig doorspekt van de komst van iets nieuws. De bejaarde Joris mijmert hierover aan het einde van het boek: Amerika is ontdekt, de kritiek op het nepotisme en de aflatenhandel in de Kerk groeit en het wetenschappelijk denken brengt ideeën die het middeleeuws wereldbeeld uit zijn voegen doet barsten...

Robert Anker – In de wereld.

Querido,

Amsterdam

412 blz.

€ 19,99.

★★☆☆☆